งาน Meetup ของทาง Bitkub ที่จัดเกือบทุกไตรมาสในลักษณะ Sharing session ซึ่งครั้งนี้มาในธีมผู้ประกอบการ 3 Generation ที่เชิญผู้ประกอบการทั้งจาก SMEs, Startup, และ Big Corporate มาร่วมแชร์ความกล้า เรื่องราวความเจ็บปวด และแนวทางการทำธุรกิจ ซึ่งจากที่ทีม Jobcadu นั่งฟังแล้ว เราเชื่อว่าประสบการณ์เหล่านี้ไม่ได้มีประโยชน์ต่อเจ้าของธุรกิจหรือผู้ที่ต้องการเป็นผู้ประกอบการเพียงอย่างเดียว เพียงแค่คุณลุกขึ้นมาทำบางอย่าง กำลังคิดจะออกนอกจากคอมฟอร์ทโซน คนที่ต้องการความกล้าและแรงบันดาลใจ หรือคนที่กำลังหางาน พัฒนาทักษะอาชีพ เรื่องราวเหล่านี้จะสามารถช่วยเติมไฟให้คุณได้อย่างแน่นอน
“คนไทยเรามีคนเก่งเยอะ เเต่ยังขาดคนกล้า" เขาเลือกธีมงานนี้เพราะอยากให้ผู้ร่วมงานและคนไทยกล้าที่จะออกมาทำสิ่งใหม่ "ผมนึกถึงวันที่เปิดบริษัทเเรก ๆ ซึ่งผมไม่มีสิ่งที่เรียกว่า Collective Wisdom เลย (ประสบการณ์และภูมิปัญญาการทำธุรกิจที่ถูกสั่งสมมา) ผิดพลาดเยอะมาก ถ้าย้อนกลับไปเเล้วมีอีเวนท์เเบบนี้ ผมจะมานั่งเเถวเเรกเลย ผมรู้สึกดีใจถ้ามีรุ่นพี่ที่ผ่านอะไรเยอะมากมาแบ่งปัน Wisdom” คุณท๊อป เจ้าภาพจัดงาน Bitkub Meetup ครั้งที่ 5 กล่าว
1.จุดเริ่มต้น
Bearhouse : จุดเริ่มต้นของการทำธุรกิจของคุณกานต์และคุณซารต์ ยูทูบเบอร์ชื่อดังจากช่อง Bearhug คุณซารต์มีความฝันในวัยเด็กที่อยากนำสินค้าของตัวเองเข้าเซเว่น ฯ และนำของอร่อย ๆ ให้เข้าถึงมือเด็ก ๆ เหมือนสมัยเธอที่มีความสุขทุกครั้งที่ได้เข้าไปซื้อขนมในเซเว่น ฯ
Fastwork : คุณซีเค เจิง ชื่อจีนแต่คนไทย 100% Fastwork ไม่ได้ก่อตั้งโดยคุณซีเค แต่เนื่องจากคนรู้จักชวนให้เขาเข้ามาบริหารธุรกิจ จากเป้าหมายคือการ Exit หรือขายออกเพื่อคืนเงินนักลงทุนให้เร็วที่สุดสู่แพลตฟอร์มฟรีแลนซ์ที่นาทีนี้ไม่มีใครไม่รู้จัก แถมเขายังเสี่ยงควักเงินตัวเอง 10 ล้านบาทเพื่อซื้อหุ้นบริษัท
Guss Damn Good : 2 นักเรียนนอกจาก Babson College, Boston คณะ MBA คุณระรินและนที ที่อยากมีธุรกิจของตัวเอง คิดไปคิดมากลับหลงในเสน่ห์ของเนื้อไอศกรีมและรสชาติอันเป็นที่นิยมในเมืองบอสตัน ไอศกรีมกัส ที่ชื่อมาจาก 2 กัส โฟกัส (Focus) และ Gut Feeling ซึ่งกลุ่มเป้าหมายลูกค้าแรก ๆ ตอนเสนอไอเดียในชั้นเรียนคือเหล่าคนทำสตาร์ทอัพ
Bitkub : คุณท๊อป นักเรียนนอก จบตรีที่แมนเชสเตอร์ โทที่ออกฟอร์ต ได้รู้จัก ศึกษาและกล้าที่จะคว้าโอกาสจากเทคโนโลยีใหม่บล็อกเชนและสินทรัพย์ดิจิทัลในวันที่ไม่มีใครรู้จัก เริ่มต้นทำเว็บไซต์ซื้อขายบิทคอยน์ ยกระดับสู่ธุรกิจใหม่เป็นแพลตฟอร์มและแอปพลิเคชั่นซื้อขายเหรียญคริปโตเคอเรนซี่ Bitkub Exchange หนึ่งในยูนิคอร์นของไทย
LINE MAN Wongnai : เว็บบล็อกรีวิวร้านอาหารเล็ก ๆ เมื่อปี 2010 สตาร์ทอัพไทยเจน 1 ที่อยู่รอดด้วยความเฉียบบนดาต้า ความใส่ใจในผู้ใช้งาน เทคโนโลยี User Generated Content และ SME ในไทย
Ichitan : โดยคุณตัน วันนี้นามสกุลอิชิตันกับทัศนคติการคิดที่ทำให้เขาไม่เคยคิดว่าชีวิตมีทางตัน หากอยากรู้ประวัติคุณตันสามารถหาอ่านได้ที่ (https://www.longtunman.com/26469)
2.อุปสรรค
Bearhouse : ก่อนหน้านี้พวกเขาเคยเปิดบริษัททำธุรกิจมาแล้ว 4 บริษัทแต่เจ๊งทุกบริษัท เช่น เจลล้างหน้า คอร์สสอนทำยูทูบ บริษัทของเล่น เป็นต้น เกือบจะซื้อแฟรนไชส์จากไต้หวันแต่เจรจาไม่ผ่าน โปรดัคที่คิดค้นขึ้นเองยังพัฒนาไม่เสร็จ สุดท้ายต้องเสียค่าเช่าร้านที่สยามเปล่า ๆ เกือบ 3 เดือน ปิดท้ายด้วยรสชาติชานมตอนเปิดตัวใหม่ที่มีรีวิวหลายต่อเสียงบอกว่าต้องกลับไปปรับปรุงใหม่
Fastwork : ในวันที่บริษัทไม่มีใครเชื่อ เว็บไซต์ที่ไม่มีใครรู้จัก ผู้บริหารไม่เข้าบริษัท นักลงทุนต้องการเพียงแค่เงินลงทุนคืน เงินที่ raise fund มา 250 ล้านบาทที่หมดลง เกือบกลายสภาพเป็นซากสตาร์ทอัพ มีเพียงพนักงานบริษัทที่มีใจรักกับซีเคที่รับความท้าทายนี้
Guss Damn Good : อุปสรรคของคุณระรินและนทีอาจต่างออกไป อาจเป็นความที่ตั้งใจทำแบรนด์ที่เติบโตอย่างออร์แกนิค เน้นคุณภาพของเนื้อและรสชาติไอศกรีม สตอรี่เบื้องหลังประกอบการผลิตโปรดัคใหม่ ๆ ซึ่งต้องแลกมากับความอดทนเเละการใช้เวลา
(ช่วงขายของ) Jobcadu มีโอกาสได้รู้จักเจ้าของแบรนด์ TheCOMMONS คอมมูนิตี้ลิฟวิ่งมอลซึ่งเป็นสาขาแรก ๆ ที่ Guss Damn Good ไปสร้างสาขา อ่านเรื่องราวแบรนด์ TheCOMMONS ต่อได้ที่นี่ )
Bitkub : กำแพงของคุณท๊อปค่อนข้างต่างออกไป เพราะธุรกิจของเขาเป็นเรื่องใหม่ ต้องมีใบอนุญาติและถูกหน่วยงานภาครัฐทางด้านการเงินเรียกไปอธิบาย ถูกกล่าวหาจากการธีมการลงทุนในคริปโตฯและบิทคอยน์เป็นแหล่งหมุนเวียนเงินของธุรกิจสีเทา อุปสรรคของการเน้นผลลัพธ์ในช่วงเริ่มต้นธุรกิจจนมีปัญหากับพนักงาน เคยเหลือเงินสดเพื่อใช้หมุนเวียนแค่ 2 เดือนหรือช่วงสเกลในวันที่ผู้ใช้งานสมัครกันกว่าวันละ 50,000 ราย ซึ่งผู้เขียนก็เคยอ่านข่าวผ่านตาตอนแอปพลิเคชั่นบิทคับล่ม ยังมีความท้าทายและถูกเหมารวมว่าคุณท๊อปคือหน้าตาของอุตสาหกรรมที่เมื่อราคาของบิทคอยน์ลง เขาคือคนแรกที่ทุกคนนึกถึง
LINE MAN Wongnai การเริ่มทำสตาร์ทอัพในวันที่ทุกคนยังไม่รู้จักคำว่าสตาร์ทอัพเป็นเรื่องที่ยากยิ่งกว่ายาก ในไทยสมัยนั้นยังไม่มี VC เงินทุกบาทเป็นเงินส่วนตัว สมาร์ทโฟนยังไม่เป็นที่แพร่หลาย อินเทอร์เน็ตและเว็บไซต์ไม่ได้เข้าถึงกันทุกคน ทั้งตัวคุณยอด ผู้ก่อตั้ง Wongnai ยังต้องแบกรับความหวังและความเชื่อของเพื่อน ๆ ผู้ร่วมก่อตั้ง ที่ไม่รับเงินเดือน ปัญหาสุขภาพส่วนตัวที่เป็นอุปสรรคเมื่อเผชิญกับความเครียดจากการทำงาน คุณยอดแชร์ให้ฟังว่าเขาต้องทนเกือบ 2 ปี กว่าจะเริ่ม Raise fund แล้วจึงค่อย ๆ ดีขึ้น
คุณตันจาก Ichitan : อุปสรรคของคุณตันอาจไม่มี เพราะผู้เขียนคิดว่าตัวคุณตันเองไม่เคยมองว่าสิ่งที่เขาเจอเป็นอุปสรรค เขาเป็นที่ยอมรับอย่างประจักษ์แล้วว่าเมื่อเขาลงมือทำสิ่งใด หากเผชิญหน้ากับปัญหา เขามักหาทางออก หาโอกาสจากวิกฤตได้อยู่เสมอ สามารถไปอ่านเพิ่มเติมได้ในหนังสือ “ชีวิตนี้ไม่มีทางตัน”
3.ความกล้า
Bearhouse : ในวันที่ทำยูทูบก็ถือว่าอยู่ในจุดสูงสุด ค่อนข้างอยู่ตัว มีเงินเก็บจำนวนมาก พวกเขากลับเลือกที่จะลองเสี่ยงลงทุนต่อ เมื่อบริษัทต้องปิดตัวไปแล้ว 4 แห่ง พวกเขาก็ยังเลือกที่จะกล้าเพื่อทำธุรกิจใหม่หลังจากได้ไปทานชานมที่ไต้หวัน ความกล้าที่จะยอมรับและนำคำติชมของลูกค้าและแฟนคลับไปปรับปรุงรสชาติ จนวันนี้สามารถขยายธุรกิจล่าสุดเป็นจำนวน 36 สาขา
Fastwork : คุณ CK เล่าว่าเขาเป็นนักลงทุนมา 17 ปี ศึกษาศาสตร์การลงทุนของวอร์เรน บัฟเฟต์ เขามักยกตัวอย่างเรื่อง กล้าในวันที่คนอื่นกลัว Gut feeling ของเขาทำให้เขาเลือกที่จะกำเงินของตนแล้วไปซื้อกิจการมาทำต่อในวันที่ผู้บริหารเลือกที่จะไม่ทำต่อแล้วเนื่องจากธุรกิจไม่น่าไปรอด เขายังส่งต่อความกล้าให้คนไทยลุกขึ้นมาทำสิ่งตัวเองอยากทำและความฝันใหม่ของเขาที่อยากให้คนทั้งโลกมาใช้บริการคนไทย รวมทั้งให้ประเทศไทยดีขึ้นก่อนเขาตาย (He literally means it 😳 )
Guss Damn Good : เมื่อลองไปปรึกษาไอเดียธุรกิจไอศกรีมกับคนรอบตัว ทุกคนต่างสงสัยเนื่องจากสมัยนั้นไอศกรีมจะเน้นที่ท็อปปิ้ง การตกเเต่งไอศกรีมเเบบเเฟนซี คุณนทีย้ำอีกครั้งเรื่องของการเชื่อในสิ่งที่ ณ ตอนนั้นทุกคนต่างสงสัย พวกเขาเลือกที่จะเชื่อว่า ไอศกรีมควรจะเน้นที่เนื้อไอศกรีมและรสชาติ แบรนด์ของพวกเขาจะทำให้คนไทยได้สัมภาษณ์ความแตกต่างระหว่างไอศกรีมที่ดีและไอศกรีมที่ดีมาก ๆ
Bitkub : มีคนจำนวนมากลงทุนในบิทคอยน์ แต่มีคนจำนวนน้อยกล้าที่มาเชิญชวนทุกคนให้ศึกษาเทคโนโลยีบล็อกเชน มีคนจำนวนมากดูถูกความริเริ่มของคุณท๊อป แต่คุณท๊อปก็ยังกล้าที่จะชวนเพื่อน ๆ และคนรู้จัก มาเปิดบิทคับ ถูกหน่วยงานรัฐสงสัย แต่เขาก็กล้าที่จะยืนหยัดและยินดีที่จะให้การตรวจสอบรวมถึงนำนโยบายมาปรับใช้กับโปรดัคในเชิงรุกเพื่อให้ตัว Bitkub Exchange มีความโปร่งใส มีความน่าเชื่อถือ
LINE MAN Wongnai : คุณยอดอาจจะไม่ได้เล่าความกล้าตรง ๆ แต่การทำธุรกิจขนส่งอาหารและต้องท้าชนกับธุรกิจจากต่างประเทศโดยตรงไม่ว่าจะเป็น Grab, Foodpanda และ Lazada โดยที่สตาร์ทอัพสัญชาติไทยรายนี้ไม่เคยได้รับหรือรอความช่วยเหลือจากหน่วยงานรัฐ
Ichitan : สำหรับคุณตันไม่น่าจะเป็นเรื่องความกล้า หรืออุปสรรค คุณตันมองว่าตัวเองในวันนั้นไม่มีอะไรจะเสีย จากการปั้นแบรนด์โออิชิท้าชนกับการทำธุรกิจชาเขียว และการปั้นแบรนด์ใหม่อย่างอิชิตันในตลาดที่คู่แข่งเป็นมี market share เป็นส่วนใหญ่
4.ถอดบทเรียนการทำธุรกิจ
Bearhouse
- คุณกานต์ Bear house “เราบ้า เรากล้าที่จะออกจากเซฟโซน ผมว่าคีย์ซัสเซสคือเราต้องกล้าที่จะเสี่ยง กล้าที่จะออกจากเซฟโซน กล้าที่จะลงทุนเเละกล้าที่จะล้มเหลวให้มากที่สุด” คุณกานต์ยังแชร์อีกว่า ย้อนกลับไปตอนที่เริ่มทำยูทูบ ตอนนั้นคนยังไม่รู้ว่ายูทูบเบอร์คืออะไร ไม่มีใครสนใจอาชีพนี้ เคยทำเจลล้างหน้าและคอร์สสอนทำยูทูบก็เจ๊ง
Fastwork
- คุณซีเคมองว่าการทำ SEO การทำคอนเท้นต์ การสร้าง Follower Base เป็นการสร้างสินทรัพย์ แต่ในบัญชีถูกลงว่าเป็นค่าใช้จ่าย ดังนั้น CK แอบกระซิบให้ลงทุนกับส่วนนี้ให้เยอะ เพื่อที่กำไรจะน้อยลงและถูกคิดภาษีน้อยลง
- คุณซีเคพูดว่า ทำธุรกิจให้เหมือนการลงทุนแบบ Fundamental (พื้นฐานกิจการ) เน้น Long term มากกว่า Shortcut
- ความสำคัญของ Positive Inner voice หรือสิ่งที่เราบอกกับตัวเอง หากเราบอกว่าเราไม่เก่งสิ่งนั้น เราทำไม่ได้ เราก็จะไม่มีวันกล้าที่จะแม้แต่จะลองอีกครั้ง สุดท้ายก็ไม่มีวันเก่งและทำไม่ได้
Guss Damn Good
- การมีพาร์ทเนอร์ทางธุรกิจที่เข้ากันได้ดี มีความเข้าใจกันคือเรื่องสำคัญ คุณนทีกับคุณระรินแบ่งพาร์ทการทำงาน คุณระรินจะทำในส่วนของโปรดัค ความอาร์ท การเล่าเรื่องราวและความคิดสร้างสรรค์ ขณะที่คุณนทีจะดูในเรื่องของ Operation และบัญชี คุณนทีเปรียบว่าคุณระรินช่วยถางป่า ขณะที่คุณนทีกับทีมช่วยทำให้ทางมันเรียบ
- คุณระริน Guss Damn Good “เราใช้หลัก Story to Flavour คือทุกรสจะมีเรื่องราว craft มาเป็นความรู้สึก จากความรู้สึก มาเป็นรสชาติ หลายคนบอกว่าไอติมกัสสร้างบทสนทนาให้คนกิน เขากินเเละเขาก็เห็นเรื่องราว ได้คุยกันต่อ เหมือนเเบรนด์สื่อสารกับเขาอยู่ตลอดเวลา”
- คุณนที Guss Damn Good ช่วยให้เราเห็นถึงความสำคัญกับดีเทลของสินค้า เขาศึกษาเรื่องไอศกรีม เครื่องทำไอศกรีม การทำไอศกรีมที่อุณหภูมิ จุดเยือกแข็ง เขาเรียกตัวเองว่าเป็น ‘เนิร์ดทางด้านไอติม’ เลย
Bitkub
- คุณท๊อปแชร์การแบ่งเฟสของการทำธุรกิจ ซึ่งแต่ละเฟสควรจะใช้การทำงาน การเตรียมพร้อมทรัพยากรที่แตกต่างกัน เฟสเเรกคือ survive ทำยังไงให้อยู่รอดให้ได้
- เฟสที่สองคือ growth น้ำขึ้นให้รีบตัก เฟสที่สามคือ sustainable อยู่ให้ได้ยาวที่สุด ซึ่งคุณท๊อปได้กล่าวถึงความผิดพลาดนี้ในงานสัมมนาที่ Thai Startup และบางรายการในช่องยูทูบ
- คุณท๊อปยังได้แชร์ความสำคัญของการมี Clear Mind เพราะการตัดสินใจในแต่ละวันมีมูลค่ามหาศาล คุณท๊อปบอกว่าเขาได้ล็อกเวลา 1 สัปดาห์ต่อปีในการเรียนรู้บทเรียนที่เคยเรียนแล้วใหม่ ทั้งยังเพื่อลดอีโก้และทำตัวให้ธรรมชาติ
- "Operate in Frontier" นี่คำพูดที่เรามักจะได้ยินบ่อย ๆ คุณท๊อปหมายถึงการทำสิ่งใหม่ ๆ ในเรื่องของการงาน อาชีพ ธุรกิจ คอนเท้นต์ ความสัมพันธ์และอื่น ๆ โดยเฉพาะการเลือกอุตสาหกรรมและเทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่เราเป็นคนแรกที่ทำก็มีส่วนต่อความสำเร็จ คุณท๊อปมองว่าอุตสาหกรรมเก่าหลายอย่างไม่มี ‘Premium’ เหลือเยอะแล้ว
LINE MAN Wongnai
- LINE MAN Wongnai ใช้สูตรเหมือนอิคอมเมิร์ซใหญ่ ๆ ในจีน Uplifting ทดสอบ A/B testing เป็นพันครั้งในหนึ่งปี เช่น ทดลองตัวแปรที่ต่างกันกับกลุ่มลูกค้า เเล้ววัดผล ตัวอย่างเช่น คูปองเเบบไหนที่เหมาะกับลูกค้า หรือลูกค้าชอบ ทำให้มีปริมาณการซื้อมากที่สุด โตขึ้นมาด้วย Data และ Digital Marketing ค่อนข้างเยอะ
- "อาจจะไม่ได้สำคัญว่าเราคิดอะไร เเต่สิ่งที่สำคัญที่สุดคือเรามี Self - awareness เเละรู้ว่าเราถนัดอะไร“
- การบ่นอาจไม่ช่วยเราเท่าการลงมือทำ เเละเตรียมพร้อม
Ichitan
- คุณตัน แบ่งปันถึงความสำคัญของการลงมือทำ การมองหาโอกาสจากปัญหาที่เจอ เขาค่อนข้างมีแนวทางการทำงานหนักแบบญี่ปุ่น ทำให้เต็มที่ถ้าแพ้ก็ถึงขั้น ‘ฮาราคีรี’ ซึ่งสื่อถึงความเอาจริงเอาจังและการไม่มีอะไรจะเสีย
- คุณตัน การตลาดแบบ Spider Marketing ทำให้คนอยู่ในวงจรสินค้าและเครือข่ายเรา ไปไหนก็เจอของเรา เชื่อมโยงกับแบรนด์ของเรา
- คุณตัน การทำธุรกิจโดยคิดถึงแต่ผลกำไรอย่างเดียวไม่ใช่แนวทางของเขา ยกตัวอย่างเช่น การขึ้นราคาเราอาจมองว่าจะทำให้เรามีรายได้ แต่ความเป็นจริงอาจทำให้คนซื้อน้อยลงซึ่งทำให้ยอดขายตก บางครั้งการทำให้คนอื่นมีความสุขก็สามารถช่วยธุรกิจ อย่างเช่น การแจกของ
5.เป้าหมายและวิสัยทัศน์
- Bearhouse : ส่งออกสินค้าไปต่างประเทศ
- Fastwork : ขยายส่วนแบ่งในตลาดงานฟรีแลนซ์ของโลกมาให้คนไทย และช่วยให้เม็ดเงินกับความเจริญกระจายไปยังต่างจังหวัดมากขึ้น
- Guss Damn Good : ขยายกิจการแบบออร์แกนิคและสร้างสังคมของการบริโภคไอศกรีมอย่างจริงจัง
- LINE MAN Wongnai : IPO ตอนที่ตลาดมีสถานการณ์ที่ดีกว่านี้
- Ichitan : ทางผู้เขียนไม่แน่ใจ แต่น้ำด่างอิชิตันอร่อยมากครับ
6.เทคโนโลยี
- Bearhouse : ใช้ Generative AI และซอฟท์แวร์ PoS ในร้าน ใช้ Agile ในการทำงานโปรเจค และใช้ Slack ในการสื่อสาร
- Fastwork : ตั้งเป้าใช้ AI ในการช่วยแปลภาษา เพื่อการสื่อสารระหว่าง Freelance ไทยและลูกค้าต่างประเทศ
- Guss Damn Good : มีใช้บ้างใน Operation, Human Resource Management Software ในการดูแลคน, ใช้ Notion ในการ Manage งาน รวมทั้งใช้ Discord ในการสื่อสาร
- LINE MAN Wongnai : มีการใช้เทคโนโลยีผสมผสานกับการใช้ Data ในการตัดสินใจ
- Ichitan : มีโรงงานขนาดใหญ่มีการใช้ระบบ Automation ในการผลิตชาเขียว และเครื่องดื่มที่สามารถทำงานได้ 24 ชม เป็นการลงทุนมูลค่าสูงที่คุณตันไปเห็นโรงงานที่ญี่ปุ่น
7.ทิ้งท้าย
ผู้ประกอบทุกท่านเห็นตรงกันว่าความสำเร็จมีราคาที่ต้องจ่าย สิ่งที่แขกรับเชิญทุกคนรวมถึงคุณท็อปมีคือความอดทนต่อความเจ็บปวด ความพยายามอย่างไม่ย่อท้อ และความกล้าที่จะเสี่ยง หากอยากได้ผลลัพธ์ที่มากกว่าเดิม ก็อาจจะต้องพร้อมรับมือกับความยาก ช่วงเวลาและบทเรียนที่สาหัส ถึงขนาดที่แขกรับเชิญบางท่านแอบยอมรับในงานเลยว่าเคยอยากเลิกทำหลายครั้ง และถ้าหากเลือกได้ว่าจะกลับไปทำใหม่อาจจะเปลี่ยนการตัดสินใจ
รับชมไลฟ์สตรีมมิ่งยอดหลังได้ที่ https://www.facebook.com/share/v/9uQHHZtouwtSLPK1/
